Het Koningin Mathildeplein: waar reizigers en buren samen tot rust komen

Het Project Gent-Sint-Pieters, de verregaande vernieuwing van het Gentse station en de stationsomgeving, heeft een immense impact op onze wijk. Het project kadert immers in een groot plan om de directe stationsbuurt stedenbouwkundig te ontwikkelen, waarbij het openbaar vervoersknooppunt, het openbaar domein en de woon- en de werkbuurt onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Aan de zuidelijke ingang van het station voorziet het plan in de aanleg van een nieuw stationsplein, het Koningin Mathildeplein genaamd. Met dit plein wil de Stad Gent de zuidelijke ingang van het station, ter hoogte van de Sint-Denijslaan, inrichten tot een volwaardige toegang, verbonden met de zuidkant van Gent. Er werd voor het Koningin Mathildeplein een Ruimtelijk Uitvoerings Plan (RUP) opgemaakt waarbij het plein zal fungeren als centraal verkeersknooppunt. Op het plein komt ook een S-vormig gebouw met functies die zowel op de reiziger als op de buurtbewoner gericht zijn.

Het toekomstige Mathildeplein vormt dus vanuit het station een belangrijke toegangspoort tot het zuiden van de Stad Gent. Hier bevindt zich de wijk Sint-Pieters-Buiten, een dichtbevolkte wijk tussen belangrijke lanen zoals de Voskenslaan, de Kortrijksesteenweg, de Krijgslaan en de Sint-Denijslaan. Verderop ligt het Natuurpark Overmeers en nog verder kom je in het Parkbos Gent.

Vanuit de Werkgroep zien we het Mathildeplein als een uniek plein waar het drukke stationsgebeuren en de groene zuidkant van de stad elkaar ontmoeten. Hier kunnen zowel reizigers als buurtbewoners even tot rust komen. We hopen op een plein met groen en water, waar jong en oud zijn plek vindt. We streven naar een plein waar het gewoon fijn is om te zijn en te genieten.

Stand van zaken

De werken aan het station Gent Sint-Pieters zullen nog aanslepen tot minstens het jaar 2026. Vandaag wordt het Koningin Mathildeplein ontsierd met kranen en werfcontainers, aangevuld met een zee van fietsen. Weldra zal men echter de eisen opstellen waaraan het toekomstige S-vormige gebouw moet voldoen. Nadien volgt er een architectuurwedstrijd voor de concrete invulling van het project. De aanleg van het Mathildeplein is voorzien voor mei 2019.

Ideeën voor het Koningin Mathildeplein

Momenteel is het Mathildeplein nog een werfzone en fietsenstalling

Het project Gent Sint-Pieters stelt zichzelf de uitdaging te zorgen voor een “vlotte, leefbare en aangename omgeving”. Het Koningin Mathildeplein zal een draaischijf zijn voor het openbaar vervoer, een zuidelijke toegangspoort van het station en een ontmoetingsplein voor de pendelaars en de buurt. Het wordt een druk plein dat veel functies moet verzoenen.

Uiteraard wordt het Koningin Mathildeplein een druk verkeersknooppunt voor het openbaar vervoer. Bussen van De Lijn bereiken de zuidkant van het station langs de grote lagen. Langs de zuidelijke stationsgevel zal de tram oostwaarts richting UZ en Zwijnaarde rijden. En tenslotte wordt het plein een belangrijk verzamelpunt voor fietsers en voetgangers van en naar het station. De toegang voor autoverkeer verloopt via de Vaerwyckweg.

Als buurtwerkgroep pleiten we voor buurtparticipatie bij de ontwikkeling van dit nieuwe plein in onze wijk. Het terrein is immers van de stad en haar bewoners en niet alleen van wie aan projectontwikkeling doet. We formuleerden alvast enkele voorstellen in een schrijven aan de burgemeester en aan Dhr. Balthazar, Schepen van Ruimtelijke planning.

Een plein met een groen karakter

Het Koningin Mathildeplein verbindt het station met de groene rand ten zuiden van de stad. We vragen dan ook een plein met licht reliëf en veel groene elementen. We hopen op enkele opvallende bomen, bijvoorbeeld fruitbomen - appels, peren, noten - en op plekken met onverharde ruimte. Zou het niet heerlijk zijn om tot rust te komen op een zitbank met uitzicht op een kleurrijk bloemenperkje, om nabij het station te picknicken langs een perkje met kruiden of bessenstruiken of om te genieten op een onverhard grasveldje? Ook een waterpartij of enkele fonteinen zorgen voor rust in het drukke stationsgebeuren. En uiteraard is een kindvriendelijke inrichting een must.

Om het groene karakter van het stationsplein te accentueren, zien we de tram liefst rijden op een grasbedding afgezoomd met haagjes en duidelijke oversteekplaatsen. We vragen ook een autovrij plein, zonder laad- en loskades. En aangezien bomen en struiken moeten kunnen groeien, komt er best geen ondergrondse fietsenparking en geen langgerekte helling naar de bestaande fietsenparking. De fietsenparking hoort thuis in de gigantische ruimte onder de sporen.

Momenteel bestaat er ook een trage weg vanuit de Reigerstraat naar het station. We wensen dat deze trage weg bewaard blijft, eventueel onder het S-vormige gebouw door.

Een S-vormig gebouw met functies voor reizigers en buurtbewoners

Aan de zuidelijke rand van het Koningin Mathildeplein komt een nieuw gebouw dat omwille van zijn vorm voorlopig het ’S-gebouw’ genoemd wordt. Het gelijkvloers van dit gebouw staat ten dienste van zowel de reizigers als de buurtbewoners. Het gebouw zal ook woonruimte en kantoren bevatten.

Ook bij dit S-vormige gebouw pleiten we voor voldoende groene en natuurlijke elementen en klimaatneutraliteit. We denken aan een passief gebouw met een “green wall vegetation” en groendaken die zichtbaar zij vanop perron 12 om de reiziger te verwelkomen in de Stad Gent van de toekomst.

Voor de invulling van het gebouw werden door onze werkgroep en door de buurtbewoners reeds verschillende mogelijke functies geopperd. Centraal in het gebouw zou een stadshal nuttig zijn, met ruimte voor een overdekte markt waar landbouwproducten uit het achterliggende buitengebied aangeboden worden, alweer die link met de groene zuidkant van Gent. De reizigers en de bewoners hebben ook nood aan een bibliotheek en aan een multifunctionele ruimte (vergaderzaal, repetitieruimte). Ook een dienstencentrum, een jeugdhuis en een muziekschool zouden heel welkom zijn. En waarom ook geen kinderdagverblijf? We hopen dat de sociale functies belangrijker worden dan de commerciële functies, en dat de commerciële claims vooral lokaal en kleinschalig zijn, liefst alweer met een link naar de groene zuidkant van Gent.