Over de extreme proporties van en de niet opgelegde functie-invulling voor het S-gebouw en over de aanleg van een piepklein Mathildepleintje.

Een jarenoud verhaal

Reeds een 10-tal jaren weten we dat er ook een ontwikkeling komt aan de achterkant van het station. Tot op de dag van vandaag staan op de website van het Project Gent-Sint-Pieters en van Sogent heel rooskleurige afbeeldingen van wat er kan gebeuren. We vinden zelfs een mooi beeld terug van landschapsarchitect Alain Marguerit. Tot nu werden het S-vormige gebouw en het aanpalende Mathildeplein steeds voorgesteld als een kleinschalig, sympathiek en groen geheel.

Een jarenlange zoektocht naar participatie

In al die jaren hebben we als Werkgroep op alle mogelijke manieren geprobeerd om participatie te verkrijgen in zowel het uitzicht en de functie van het S-gebouw als in de ontwikkeling van het Mathildaplein zelf. Er waren verschillende gespreksavonden met drie verschillende schepenen en in tal van verslagen van de officiële Klankbordgroep van het Project Gent-Sint-Pieters van de laatste jaren is onze vraag opgenomen dat we uitdrukkelijk verzochten om inspraak te krijgen in het uittekenen van deze ontwikkelingen.
Steeds kregen we geruststellende woorden: "er is nog niets beslist" en beloftes: "jullie hebben duidelijk goede ideeën, die gaan we later als we er over beginnen nadenken samen met jullie opnemen".

Onze reeds lang gekende visie op dit deel van het project

Onze visie is dat plein en gebouw een verbinding moeten maken tussen mensen: pendelaars en bewoners. In al hun functies moeten gebouw en plein zoveel mogelijk beide partijen (pendelaars en buurtbewoners) bevoordelen en dus verbinden. We zien het als een unieke plaats waar het drukke stationsgebeuren en de groene zuidkant van de stad elkaar ontmoeten.

• Voor het S-gebouw werden heel veel voorstellen gedeeld, ook vanuit het stad: een filiaal van de bibliotheek, afhaalpunten voor groetenpakketten, overdekte hal, kindercrèche, muziekschool,... Al deze ideeën vormen steeds win-winsituaties voor de pendelaars én de wijk. Er is immers echt nood aan publieke ruimte in de buurt. We hopen dat de sociale functies belangrijker worden dan de commerciële functies en dat de commerciële claims vooral lokaal en kleinschalig zijn - geen reeks schreeuwerige fastfoodzaken. Vanzelfsprekend is iedereen het er over eens dat het ook een klimaatvriendelijk gebouw moet worden.
• Voor het Mathildeplein vragen we een plein met licht reliëf en veel groene elementen. We hopen op enkele opvallende bomen en op voldoende onverharde ruimte, om pendelaars en bewoners tot rust te laten komen op een zitbank, met uitzicht op een vleugje natuur. Ook een waterpartij of enkele fonteinen zorgen voor verademing in het drukke stationsgebeuren. En uiteraard is een kindvriendelijke inrichting een must. Om het groene karakter van het stationsplein te accentueren, zien we de tram liefst op een grasbedding rijden die afgezoomd is met haagjes en duidelijke oversteekplaatsen. Het Sint-Pietersstation en omgeving verwordt immers momenteel steeds meer tot een steenwoestijn.
  Al onze voorstellen werden dus reeds lang met de projectpartners gedeeld en zijn nog steeds te vinden op http://sintpietersbuiten.be/mathildeplein We kregen telkens opnieuw vanuit alle bovenbeschreven gesprekspartners enthousiaste reacties.

Van hoop naar koude douche nu de plannen bovenkomen én de visie blijkbaar losgelaten werd...

Na jarenlang aandringen kwam er uiteindelijk, onder andere na de stemming in het kader van het project "Ruimte voor Gent" waar we heel veel stemmen haalden met onze voorstellen voor de wijk, openheid voor participatie. We moeten eerlijk zeggen: vanuit de Dienst Beleidsparticipatie sprong men meteen erg positief en constructief op de kar. De resultaten waren éénduidig en geheel binnen de visie die wij ook al jaren voorstellen, zie: https://ookmijn.stad.gent/k-mathildeplein/voorstellen.

Alleen... bleek er geen sprake van inspraak ivm het S-gebouw en kwamen, toen we eindelijk mochten meedenken over het Mathildeplein, de eerste beelden naar boven over de perimeter ervan, het volume én de invloed van het S-gebouw.

Het werd dan ook een heel koude douche toen we plots het volgende te zien kregen:

• de eerste realistische afbeeldingen van het mogelijke maximumvolume van het S-gebouw
• de extreem kleine, benauwde en geheel beschaduwde ruimte die nog overblijft voor het Mathilde"plein"

Het gebouw is totaal buiten proportie ten opzichte van de omliggende huizen en wijk, alsof er geen woonwijk achter het station ligt!

Bovendien krijgen we te horen dat betreffende het S-gebouw het Gentse stadsontwikkelingsbedrijf Sogent een aantal functies gesuggereerd, maar NIET opgelegd heeft (een keuze bijvoorbeeld voor een filiaal van de bibliotheek) aan de 3 ontwerpers die ze heeft aangesteld. Alleen betreffende de mix in de (sociale) woningen is er een (terechte) richtlijn.
Het pleintje zelf, of mogen we het gewoon eerlijk een benauwd steegje noemen, zal bovendien over zowat de gehele lengte door twee tramlijnen worden doorkruist. Dat wisten we al lang, maar dat het S-gebouw zo volumineus mag worden en zo'n grote perimeter kan krijgen, maakt voor iedereen meteen het plaatje duidelijk...

Het feit dat we opnieuw van een "er is nog niets beslist"-verhaal gaan naar een verhaal van "zowat alles ligt vast, maar over de straatstenen valt via participatie nog te praten", geeft ons een groot déjà-vu gevoel binnen onze 15 jaren ervaring met het Project Gent-Sint-Pieters.
Laat ons eerlijk zijn: het Project Gent-Sint-Pieters is opgesteld vanuit een visie daterend van de vorige eeuw. Is het niet beter om nu vanuit de inzichten voor stadsontwikkeling voor de 21ste eeuw te denken en de inrichting in te passen in Gent Klimaatstad?

Misverstand?

We vinden het heel vreemd dat de Stad binnen een visie op stadsontwikkeling niet zelf positief en visionair de hand heeft opgenomen in ontwerp/functie/volume/perimeter van het S-gebouw. Vele handelszaken, horecazaken en een 10-tal bewoners werden onteigend de voorbije jaren om "een plein te scheppen". We meenden dat dit jammerlijk gebeuren nodig was om iets te verbeteren vanuit een visie voor stadsontwikkeling.
Maar eindigen we nu met een situatie waarin een ontwikkelaar quasi vrij spel krijgt binnen enkele krijtlijnen die de selectiedossiers opleggen? Ontwerpers (en architecten) hebben er alle baat bij om de mogelijke maximumvolumes in te vullen, maar is dit plein niet net dé plaats om aan verantwoorde visionaire 21-eeuwse stadsontwikkeling vanuit de stad zélf te doen? Waarom moet dit en waarom gebeurt de selectie zonder enige openheid of openbaarheid?


We maken ons grote zorgen en stellen Stad en projectontwerpers drie vragen

1. We vragen dat de buurt betrokken wordt in de contouren en eindselectie van de projectontwikkeling. We eisen échte inspraak. We vragen iemand van de buurtcomités op te nemen in de commissie die het project S-gebouw beoordeelt en om de resultaten nadien (zoals bij Rinkkaai) aan de buurt voor te leggen. Dat is een absoluut minimum voor zo'n belangrijk project van stadsontwikkeling. Dit zowel (vooral) qua functies als ook qua volume/perimeter
2. We vragen garanties dat het nieuwe Mathilde"plein" een toekomstgericht plein wordt, en niet als een geheel beschaduwde steeg eindigt. Maar een plein dat Gent Klimaatstad uitstraalt, met veel onverharde ruimte en toegankelijk groen. Het Mathildeplein wordt toch een van de toegangspoorten tot Gent? Het is ook zeer onduidelijk of de principes uit het recent goedgekeurde klimaatadaptatieplan meegenomen worden bij de realisatie van het S-Gebouw en omgeving.
3. We vragen om te onderzoeken of de tram echt over het plein moet rijden en of hij toch verder zoals in de huidige situatie via de Clementinalaan kan blijven rijden. Dit moet bekeken kunnen worden zonder de nu al jarenlange beruchte axioma's die De Lijn en Eurostation telkens weer (schijnbaar zonder empathie of zin voor 'klant'gerichtheid als diensten aan "de gemeenschap") aan het Project opleggen.

We verwijzen graag nog naar passages over participatie in het huidige bestuursakkoord van de Stad Gent:
"We willen de bestaande klankbordgroepen verder laten evolueren tot open buurtstuurgroepen waar debat mogelijk is tussen inwoners, ontwerpers en de betrokken ambtenaren vanaf de start van een project. We waken erover dat deze inspraakorganen de diversiteit in de wijk weerspiegelen. Stadsambtenaren worden extra gevormd om participatief te gaan werken.". We rekenen er op dat de stad -nu het nog kan- zich in dit voor de stationsbuurt belangrijk dossier laat leiden door haar eigen bestuursakkoord.