Minister Demir weigerde de kap van het Sterrebos (Campus Sterre, UGent) op 13 maart 2022. Maar wat gebeurde er sindsdien ?

Wat vooraf ging

Eerst nog even kort samenvatten hoe de kapvergunningsprocedure rond het 4176m² grote "Sterrebos" verliep. In het voorjaar van 2021 liep er een 1ste en een 2de Openbaar Onderzoek. Uiteindelijk verleende de Deputatie van Oost-Vlaanderen de Vergunning aan de UGent op 29/07/21. Via een krantenbericht kwamen we dit te weten, alsook dat er een

Beroepstermijn liep tot 18/09/21. Het nieuws botste op algemene verontwaardiging en meer dan 10.000 handtekeningen werden op 1 week tijd verzameld. De buren organiseerden zich en er werden half september meerdere Beroepschriften ingediend gericht aan de Minister van Leefmilieu.

Terwijl de Gentse Studentenraad de bouw van een studentenhome op de plaats van het bos steunde, lieten andere studenten hun tegenstem horen en bivakkeerde een groep  wekenlang in de bomen.

UGent diende nog een wijziging aan de plannen in, maar Stad Gent besloot van niet te beslissen en in februari 2022 konden alle partijen zich nog een laatste maal verdedigen tijdens een Hoorzitting. Midden maart 2022 viel het verdict: het bos mocht niet gekapt worden.

Ondertussen liep even verderop een andere groenzone op UGent-terrein ook kapgevaar. Vlak na het einde van de Beroepstermijn van De Sterre hing eind september 2021 een gele omgevingsvergunningsaffiche uit aan het terrein van Campus Heymans (ca.2700m²). Ook daar wenste men op de plaats van een bosje een studentenhome te bouwen. Een dikke maand later trok de UGent echter zelf de plannen in, met de melding spoedig aangepaste plannen opnieuw in te dienen. Een half jaar later, voor de zomer van 2022, werd de bouw van een nieuwe studentenhome op Campus Heymans opnieuw aangekondigd. Dit werd voorafgegaan door een infomoment voor de buurt. De verontwaardiging en bedenkingen van buurtbewoners bij de plannen waren groot.

Intussen kwam in april 2022 Stad Gent met een actieplan voor “Meer en betere studentenhuisvesting”. Daarin ging de Stad onder andere zelf op zoek naar geschikte gronden voor de bouw van grootschalige studentenaccommodatie, de zgn. "Matchmaking".

Op Campus Heymans kwam uiteindelijk geen nieuwe bouwvergunning uit de mouw. In september 2022 trad UGent naar voor met een toekomstplan voor het volledige UGent-patrimonium. In “UGent verbeeldt 2050” werd een langetermijnvisie voorgesteld waarbij men de campussen van de UGent wil clusteren in 3 zones (waarbij o.m. Campus Sterre, Campus Heymans en UZ deel uitmaken van de zgn. "Middencluster").

Studentenhuisvesting in Gent was (en is) een hot topic en op 8 november 2022 ging de eerste “Speciale Gemeenteraad-op-verplaatsing” door met als thema "studentenhuisvesting". Tijdens deze commissie gingen Gemeenteraadsleden, buurtbewoners, studenten, onderwijsinstellingen en huisvestingaanbieders samen met elkaar in dialoog.

Ondertussen woedde de ongerustheid nog steeds in de buurt rond Campus Heymans en organiseerde Stad Gent op 16 november 2022 een infoavond over studentenhuisvesting en ruimtelijke planning in de Ottergemse Dries (Opm: de vorige jaar door Stad Gent nog véél-gehypte term "draagkracht van de buurt", komt in dat web-document intussen welgeteld NUL keer voor ! ).

Ook het hele binnengebied middenin de woonblok tussen Zwijnaardsesteenweg, Uilkensstraat, Vrijheidslaan en Musschestraat staat zwaar onder druk: UpgradeEstate wil er een grootschalig nieuwbouwproject “Mangalica/Site Smatch” neerpoten, waarbij ook Bouwkundig Erfgoed "Villa Buyck” (+ tuin = 2264m², op een in totaal ca.6952m² groot projectgebied) zou worden gesloopt voor de bouw van o.m. 128 studentenkamers.

Het is duidelijk dat het afgelopen anderhalf jaar zeer bewogen is geweest op het vlak van studentenhuisvesting. De vraag is alleen … waarom besteedde Stad Gent niet evenveel aandacht, tijd en energie aan de nood voor betaalbare gezinswoningen ?

Sterrebos, 1 jaar later: Campus-plan UGent

Ruim een jaar na de succesvolle campagne waardoor het méér dan 4000m² grote “Sterrebos” definitief gered kon worden, presenteerde UGent op 03 mei 2023 haar “Masterplan Campus Sterre” op een Buurtinfomoment.

In dat Plan legt UGent de ruimtelijke toekomstvisie voor de Campus vast voor de komende 15 jaar, uitgaande van de “Structuurvisie UGent Verbeeldt 2050” en “rekening houdend met alle andere relevante beleidslijnen uit het klimaatplan van de UGent”.

In dit “Campusplan” vinden we een groot aantal elementen terug die ons aanspreken, maar toch ook enkele punten waarbij we bedenkingen hebben.

Voornaamste winstpunt is ongetwijfeld dat de groenstructuren op de Campus niet enkel worden behouden (intussen deels beschermd in Thematisch RUP Groen, Deelgebied 181), maar zelfs zouden worden versterkt. Dit zou worden bereikt door te streven naar grote aaneengesloten groengebieden (naast “Boomsparend ontwerpen” en “Verharding beperken tot een minimum”). Zo wordt o.m. de "Schietstand" (S27, De Pintelaan, zie Afb hieronder: rode kader rechts) afgebroken en wordt dit perceel (na sanering) gaandeweg bebost in functie van boscompensatie-op-eigen-terrein.

Verder wordt voorgesteld de groenstructuren van de Campus aansluiting te doen vinden op de “Klimaatgroenas” GKA5 (= de her-in-te-richten dubbele bomenrij van De Pintelaan) richting Parkbos, om de boord van de Campus ten volle deel te laten uitmaken van deze GKA5 als “een bijzondere groene drager”. (Opm: de beslissingsbevoegdheid over deze materie valt geheel buiten het veld van UGent, maar het is op zich wel positief dat UGent een ruimtelijke opportuniteit ziet in het aansluiten en overvloeien van haar groenstructuur in de omgeving).

Doorwaadbaarheid van de Campus zou worden bevorderd door de aanleg van een nieuwe openbare dwarsverbinding voor voetgangers en fietsers, tussen rotonde De Sterre en +/-Salamanderstraat. Ook is het de bedoeling dat er een “Sterrewegel” komt: een intern wandelpad/voetgangerscircuit doorheen de hele Campus.

Terzelfdertijd is het wel zo dat de verharde ontwikkelingen inhouden dat de 6 te bebouwen zones vastgelegd zijn, met doorgaans 5 bouwlagen (soms afwijkend tot 6 à 8).

Het voorgestelde Campusplan omvat 3 fasen :

• fase 1 loopt tot 2030 en is opgenomen in de investeringsplannen
• fase 2 van 2030-2040 (onder voorbehoud van financiering)
• fase 3 volgt daarna afhankelijk van de dan geldende opportuniteiten.

Prioritair komt in de 1ste fase (nu tot 2030) in de zuidelijke bouwzone een nieuw onderzoeksgebouw S11 (Afb dwarsdoorsnede hiernaast) naast S9 (zie Afb hierboven: rode kader links). Indien de Aanvraag wordt vergund, wordt de oplevering voorzien voor 2027.

Noot: in de grotere “herclustering van de Campussen” van de UGent verhuist de Faculteit Wetenschappen (FWE-WE05; nu ca.4500m² BrutoVloerOppervlakte op Campus Proeftuin) naar De Sterre. Dit betekent dat er nog bijkomende nood zal ontstaan aan nieuwe gebouwen.

In deze eerste fase wordt eveneens de "Schietstand" afgebroken en reeds deels bebost.

De plannen in de 2de fase (na 2030) omvatten o.a. de bouw van  bijkomende Grootschalige Studentenhuisvesting (ten zuidwesten van Home Bertha, S13), een aantal renovaties en de inrichting van het centrale groene hart. Ondanks het feit dat deze plannen "onder voorbehoud van financiering" zijn, hopen we ten zeerste dat de ontwikkeling van de groenstructuren hier even hoog op de lijst gehouden wordt als de verharde ontwikkelingen.

In de 3de fase is het de bedoeling dat o.m. het tankstation aan rotonde De Sterre, waarvan de concessie afloopt in 2035, afgebroken wordt. Na bodemsanering zou het vervangen worden door nieuwbouw van UGent (5 bouwlagen), mét ondergrondse parking (capaciteit nog te bepalen).

Conclusie "Campusplan De Sterre"

Hierboven lichtten we een aantal ontwikkelingen uit. Maar in feite liggen enkel de realisaties voor de eerstkomende 7 jaar al vast. Het “Campusplan De Sterre UGent” valt eigenlijk eerder als een intentieverklaring te beschouwen dan als een vaststaand kader, net zoals ieder Masterplan of Wijkstructuurschets of gelijkaardig “visie”-document. Recent werden deze plannen zelfs omschreven als louter “richtlijnen”. Nieuwbouw kan m.a.w. potentieel prioritair gerealiseerd worden, terwijl groenstructuren mogelijks worden uit- (of zelfs af-)gesteld. De realiteit na 2030 (in Stedenbouwkundige termijnen is dit al “morgen”) kan er heel anders gaan uitzien, bv “in functie van de gewijzigde omstandigheden” en in principe makkelijk bijgestuurd worden al naar gelang “de noden van het moment”. Wij hopen alvast dat die realiteit zeer groen, duurzaam en buurtvriendelijk mag zijn.

Update 23/10/23: Met het Project “Groenblauwe Sterre” wil UGent van Campus Sterre een klimaatbestendige site maken: o.m. parkeerzones worden onthard, er komen wadi's en bosjes worden aan elkaar gelinkt. Het is de bedoeling om dit project binnen de termijn van 3 jaar te realiseren

Onderstaande Afb: het gewenste Campus-beeld in de toekomst ("Eindbeeld"):