Wie in de zuidrand van Gent woont kan het bevestigen: deze buurt is erg gewild op de vastgoedmarkt. Het is dan ook een aantrekkelijk stadsgedeelte om te wonen en te werken: vlakbij openbaar vervoer, universiteiten en bedrijven. Nieuwe bouwprojecten zetten het schaarse groen, en daarmee ook de leefbaarheid van de buurt, echter steeds meer onder druk.

Update 13/03/22: de kap van het

"Sterrebos" (Campus Sterre, UGent) gaat definitief niet door: in Beroep besliste de Minister de OMV-aanvraag te weigeren, o.m. omdat de Aanvrager niet aantoonde dat er geen alternatieve locaties zijn. Ook de mogelijke schade op een aanpalend waardevol hooiland moest in rekening worden gebracht, wat niet is gebeurd. Er is dus wel degelijk sprake van vermijdbare natuurschade, waardoor de natuurtoets niet werd doorstaan. We zijn heel verheugd met deze beslissing van de Minister, waardoor dit meer dan 4000m2 grote bos kon gered worden.

Sterrebos in gevaar

Dat is het geval met het studentenhome dat de UGent wil bouwen op haar Campus Sterre. Meer dan 4000m2 bos moet daarvoor plaats ruimen. Ondanks de negatieve adviezen van het Agentschap Natuur en Bos (ANB) en de Provinciale Omgevingsvergunningscommissie (POVC) en twee openbare onderzoeken met meerdere bezwaarschriften, keurde de provincie de omgevingsvergunning in juli 2021 goed. Ook de stad zelf zag geen graten in deze bouwplannen en gaf een gunstig advies.

Enkele weken vóór de deadline om beroep in te dienen, kwamen buurtbewoners dit dossier op het spoor. Meteen werd een campagne op poten gezet, ‘Red het bos aan de Sterre’, met een Facebookpagina en een petitie.

De publieke verontwaardiging over de bouwplannen was groot: op één week tijd verzamelde de petitie meer dan 10.000 handtekeningen. De geplande boskap was plots nationaal nieuws.

Dankzij die massale media-aandacht dienden niet alleen rechtstreekse buren beroepschriften in, maar beslisten ook een aantal milieuorganisaties om mee in beroep te gaan. Samen met BOS+, het GMF, Natuurpunt, vzw ‘Bescherm bomen en natuur’ en het ANB werden in totaal 12 beroepschriften ingediend tegen deze omgevingsvergunning.

Onze beroepschriften werden midden oktober ontvankelijk verklaard. Het dossier ligt nu dus bij de minister van Leefmilieu, die binnen enkele maanden een beslissing zou moeten nemen.

Ook UGent-studenten lieten van zich horen. Midden oktober publiceerde de Gentse Studentenraad een standpunt waarin hij zich, gezien het tekort aan studentenhuisvesting, expliciet voorstander toont van de bouw van een studentenhome op die plaats.

Een andere groep studenten voert dan weer actie vóór behoud van het bos, onder de naam ‘Sterrebos blijft’. Zij kamperen in het bos en willen een open debat over ruimtelijke ordening, betaalbaar wonen, klimaatverandering- en adaptatie en biodiversiteit. Zij stellen dat de wooncrisis niet geplaatst mag worden tegenover de klimaatcrisis. 

Ook ander buurtbosje bedreigd

De beroepsperiode voor de Sterre liep net ten einde, of de vergunningsaanvraag voor een tweede studentenhome hing reeds uit. Op nog geen kilometer in vogelvlucht van de Sterre wordt nog eens minstens 2700m² bos gekapt om studenten te huisvesten, op campus Heymans, naast het UZ Gent. Ook hier bundelden buurtbewoners hun krachten om een actie op poten te zetten. Midden oktober, het einde van de bezwaartermijn, klokte het aantal bezwaarschriften af op minstens 150. Uiterlijk 6 januari verleent de deputatie Oost-Vlaanderen al dan niet een vergunning voor dit dossier.

Vanaf nu telt elke boom

Wat ons in deze dossiers - en zovele andere zoals het Vossenbos en het moerasje van de Redemptoristen (zie Snep resp. jaargang 20(1) en jaargang 19(4)) - verbijstert, is dat de sense of urgency over het klimaat en de biodiversiteit bij een aantal actoren compleet lijkt te ontbreken. Het is 5 over 12, maar ondanks alle wetenschappelijke bewijzen vindt men nog steeds een reden om ‘een laatste keer’ te kappen.

We verwachten van een universiteit met de slogan ‘Durf denken’ een meer vooruitstrevende en innovatieve aanpak. Maar evenzeer verwachten we van een groen stadsbestuur een daadkrachtiger langetermijnbeleid om de stad écht klimaatbestendig en leefbaar voor iedereen te maken.

Kunnen we dus de schaarse natuur die onze stad nog rest, koesteren en beschermen?

Zolang dit niet het geval is, zullen we ons als burgers verenigen en actie blijven ondernemen.

"In de strijd tegen de klimaatverandering spelen niet alleen grote, maar ook kleine bossen een rol. Ze blijken zelfs veel belangrijker dan gedacht. Kleine bossen slaan verhoudingsgewijs namelijk meer koolstof op dan hun grote broers. Het is dan ook erg belangrijk ze te koesteren en er zelfs bij te planten. [...] Het gemiddelde Vlaamse bos is kleiner dan één hectare, en valt daardoor vaak tussen de mazen van het net. Belangrijk is dat ook die bossen niet verwaarloosd en beter beschermd worden." (Studie van Forest & Nature Lab - UGent)

Tekst: Tine Peene en Emmie Vanneste, namens Actiecomité De Sterre. Foto’s: Rodrik Steverlynck